Waarom zijn er regels?

Regels!

Ik ben op dit onderwerp gekomen omdat ik zo moe word van alle regels en dan vooral van hoe velen zich er niet aan lijken te houden. Als moeder vind ik het dan lastig om aan onze dochters duidelijk te maken dat regels er echt niet voor niets zijn. Waarom maken wij regels en afspraken met elkaar, als wij er ons vervolgens toch niet aan houden?!

Als opvoeder zorg je ervoor dat je kind gezond opgroeit en dat het beschermd wordt tegen gevaar. Het is hierbij belangrijk dat het kind ook van uitdagende situaties leert. Wanneer je een grens of regel invoert, is het goed hierbij steeds bij jezelf na te gaan of je dit doet in het belang van het kind of in je eigen belang. Regels invoeren voor je eigen belang is uiteraard prima en kan in sommige gevallen zelfs een goed hulpmiddel zijn. Het is echter goed om je ervan bewust te zijn dat regels meestal beter door kinderen worden opgevolgd als ze in hun belang zijn. Tenzij je het met straffen wilt afdwingen; dan zul je op korte termijn succes hebben, op de middellange termijn verzet en op de lange termijn ondermijning…

 

Waarom zijn er regels?

Regels zijn basisnormen waar een kindje zich aan moet houden. Het kan gaan om algemene gedragsregels die gelden in de sociale omgang met anderen (niet schoppen en slaan), maar ook om bijvoorbeeld huisregels die jij als ouder of opvoeder zelf hebt bedacht. Ook in onze maatschappij zijn er afspraken gemaakt door middel van wetten en regels.

Leuk om te weten: Tot de leeftijd van anderhalf jaar heeft het geen zin om regels op te stellen. Dreumesen zijn te jong om regels te begrijpen. Daarna zijn regels wel belangrijk in de opvoeding en zelfs noodzakelijk. Je kindje heeft regels nodig om zich goed te kunnen ontwikkelen. Door regels op te stellen, maak je voor een kind duidelijk wat de grenzen zijn waarbinnen hij zich kan bewegen. Dat zorgt voor houvast en een gevoel van veiligheid. Dankzij heldere regels en grenzen snapt een kind wat je van hem verwacht en hoef jij minder vaak boos te worden. Dat geeft hem zelfvertrouwen. Grenzen en regels zijn ook belangrijk voor de ontwikkeling van een kind, omdat hij leert dat er een consequentie volgt als hij ze overtreedt. Je kindje wordt er zelfstandig van. Hij leert verantwoordelijkheid te nemen voor zijn gedrag, en snapt dat er bepaalde basisregels bestaan in de omgang met anderen.

 

Overtreden van de regels

Als ouder/opvoeder is het soms verleidelijk om toe te geven en het kind zijn zin te geven. Voor een kind is dit echter verwarrend. Als hij iets de ene keer wel mag en de andere keer niet, kan hij daar onzeker van worden. Het gevolg is dat hij nóg vaker de grenzen gaat opzoeken, om maar duidelijkheid te krijgen. Zo kom je in een vicieuze cirkel terecht. Het is daarom belangrijk om regels consequent toe te passen. Overtreedt een kind de regels, dan kan er op verschillende manieren gereageerd worden door jou als ouder/opvoeder:

• Richt de aandacht op iets anders dan het gedrag. Vaak stopt het ongewenste gedrag dan vanzelf.
• Negatieve aandacht is ook aandacht. Je hoeft er niet altijd bovenop te zitten als het kind een regel overtreedt. Het kan ook werken om negatief gedrag te negeren en de andere kant op te kijken. Voor de meeste kinderen is de lol er dan al snel af. Andersom is het belangrijk om goed gedrag zoveel mogelijk te belonen.
• Streng toespreken. Zorg dat je op kind-hoogte contact maakt, kijk het kind in de ogen en zeg kort en duidelijk (met een ferme stem) dat wat hij doet niet mag. Zeg ook waarom het niet mag en leg uit hoe hij het de volgende keer wél moet doen.
• Apart zetten. Het kan helpen om een kind één time-out te geven. Je zet hem bijvoorbeeld even apart op een stoel en geeft een minuut geen aandacht. Blijft hij rustig zitten, dan mag hij opstaan en verder spelen. Zo niet, dan herhaal je de time-out.
• Voor bepaalde vormen van negatief gedrag kun je een passende straf bedenken. Je pakt bijvoorbeeld speelgoed af of je ontzegt het kind een uitje naar de dierentuin.

 

Let er bij het handhaven van de regels altijd op dat je alleen het gedrag van het kind afwijst. Zeg nooit Wat ben je toch een vervelend kind, maar richt je op wat er gebeurt: Je mag niet met eten gooien.

Houd bij het bedenken van de regels de volgende tips in je achterhoofd: 

• Maak het huis veilig. Beveilig de stopcontacten, zet schoonmaakmiddelen op een plek waar een kind niet bij kan en zorg dat er geen breekbare voorwerpen (zoals vazen) op ooghoogte staan. Zo voorkom je dat je de hele dag ‘nee’ aan het roepen bent of straf moet uitdelen.
• Stel niet te veel gedragsregels op. Kinderen zullen ze niet allemaal kunnen onthouden en voor jou is het moeilijk ze allemaal te handhaven. Een stuk of vijf, zes regels is voldoende.
• Stel alleen regels op over dingen die jij belangrijk vindt. Het kan best zo zijn dat jouw kind wel met zijn eten mag spelen en zijn buurjongetje niet. Hanteer geen regels alleen omdat andere ouders of opvoeders het ook doen, want dan wordt het moeilijk om consequent te blijven.
• Formuleer de regels positief. Probeer het woordje ‘niet’ te vermijden. Zo klinkt ‘Netjes eten’ positiever dan ‘Je mag niet knoeien’.
• Geef het goede voorbeeld. Als je kindje moet blijven zitten tijdens het eten, let er dan eens op of je dat zelf ook doet. Vaak sta je (onbewust) op van tafel, bijvoorbeeld omdat je nog iets moet pakken, de deurbel gaat of omdat je naar de wc moet. Als je inzicht krijgt in je eigen gedrag, kan je beter begrijpen waarom sommige regels moeilijker te volgen zijn voor je kindje dan andere.
• Wees geduldig. De meeste kinderen hebben tijd nodig om aan een regel te wennen. Herhaal de regel dus vaak en houd vol.
• Bedenk of de regels haalbaar zijn. Een regel moet passen bij de leeftijd van het kind. Je peuter kan nog niet in zijn eentje al zijn speelgoed opruimen, daar heeft hij hulp bij nodig.

 

In de spiegel kijken

Opvoeden is lastig. Het maakt je als ouder/opvoeder kwetsbaar. Elke ouder en opvoeder kent de “regels” en vindt het belangrijk om deze over te brengen op hun kinderen. Zoals hierboven beschreven, leren wij onze kinderen door ons eigen gedrag onbewust ook dat regels er zijn om soms van af te wijken of zelfs om je er niet aan te houden. Volwassenen beseffen vaak niet dat ze het hierdoor ingewikkeld maken voor de kinderen. Een kind zoekt voortdurend de grenzen op en probeert regels te overtreden. Dit doet hij niet om je plagen, het is simpelweg de manier waarop hij leert. Wij als ouder/opvoeder zijn vaak het eerste voorbeeld voor het kind bij het opvolgen van regels. Kijk eens naar de regels of afspraken die er zijn gemaakt door jou als ouder of opvoeder en waar jij zelf van afwijkt. Zelf het goede voorbeeld geven, zal je kind helpen bij het opvolgen van regels en afspraken. Dus kijk eens in de spiegel….

Heb jij feedback of tips over dit onderwerp? Laat het in een reactie hieronder gerust weten!

Wendy Bakx-Sanner