Luisteren!

Hoe gemakkelijk zou het zijn als onze kinderen altijd naar ons zouden luisteren! Het zou heel wat frustratie voorkomen. Maar luisteren is lastig. Geen enkel kind luistert altijd, maar ook volwassenen hebben hier een handje van. Ik betrap mijzelf er eerlijk gezegd ook op en zelfs in het begeleiden en opvoeden van onze eigen kinderen luister ik echt niet altijd… Hoe vaak ik niet tegen onze meiden zeg: “Mama is even bezig. Als ik klaar ben, kom ik naar jullie toe, o.k.?” Herkenbaar, toch???

Wij mensen willen graag zelf dingen bepalen, zo ook onze kinderen, en dat is maar goed ook. Dicht bij jezelf blijven is belangrijk, en het is goed om dat over te brengen op onze kinderen. Zij moeten echter nog veel leren en daar willen wij als ouders ze natuurlijk bij helpen. Het is een feit dat kinderen je soms echt niet horen. Ze kunnen nog helemaal onbevangen in het hier en nu zijn, volkomen in beslag genomen door wat ze op dat moment aan het doen zijn. Om jaloers op te worden eigenlijk! Denk dus niet te snel dat hij of zij je niet wil horen. Een dergelijke negatieve gedachte roept doorgaans een reactie van irritatie of ongeduld bij je op, waar je vervolgens niet veel mee opschiet. En je kind uiteindelijk ook niet!

 

Actief luisteren

is een term uit de klinische psychologie, later toegepast op de communicatiewetenschap. Bij het actief luisteren gaat de luisteraar expliciet na of hij de boodschap (inhoud én gevoel) van de spreker begrepen heeft. Het doel van actief luisteren is wederzijds contact te verbeteren. Vooral het gevoel echt begrepen te worden, zonder meteen beoordeeld te worden, is belangrijk. De Amerikaanse psycholoog Carl Rogers heeft het actief luisteren voor het eerst als techniek beschreven als onderdeel van de cliëntgerichte psychotherapie. Actief luisteren is een van de belangrijkste onderdelen geworden in de opvoedings- en communicatiemethode van de Amerikaans klinisch psycholoog Dr. Thomas Gordon (leerling, later collega van Carl Rogers), die hij vanaf 1962 ontwikkelde.

 

Luisteren bestaat uit

belangstelling tonen, iemand de ruimte geven zijn verhaal te doen, laten merken dat je luistert, vragen stellen en feedback geven. Luisteren lijkt vanzelfsprekend, maar kun jij het goed? Het is zeker de moeite om hier eens op te gaan letten. Zoals ik al eerder aangaf: wij als volwassenen luisteren ook niet altijd even aandachtig of goed.

Hieronder vind je zeven tips die je kan gebruiken om je kinderen beter te laten luisteren.

1.   Maak contact. Voordat je een opdracht geeft of een vraag stelt, maak contact met je kind. Loop naar je kind toe, tik het even aan of noem zijn of haar naam. Wacht met je opdracht of vraag totdat je contact hebt. Geef een positieve draai aan het contact door je kind te bedanken als je eenmaal contact hebt. Doe dit nog voordat je je vraag of opdracht geeft. Bijvoorbeeld door te zeggen: “Fijn dat je even luistert” of “Bedankt dat je naar me kijkt”.

2. Verwoord het gewenste gedrag. Benoem het gedrag dat je graag wilt zien van je kind. In plaats van te zeggen wat je niet wilt zien. Dat is duidelijker voor kinderen en komt positiever over. Dus bijvoorbeeld: in plaats van “niet rennen!” -> “rustig lopen op de trap”.

3. Wees specifiek. Benoem zo duidelijk mogelijk wat je van je kind verwacht. Een “straks”, “soms” of “misschien” is te vaag voor kinderen. Als je kind iets niet helemaal snapt, is het erg lastig voor hem om het uit te voeren. Hoe specifieker je bent, hoe beter kinderen weten wat je bedoelt.

4. Leg uit en vertel de positieve consequentie. Door uit te leggen waarom iets belangrijk is, snapt je kind waarom iets van hem of haar verwacht wordt. Daarnaast kun je de positieve consequentie van het gedrag vertellen. Dit werkt beter en voelt fijner dan dreigen. Kinderen snappen dan waarom iets belangrijk is om te doen. Bijvoorbeeld: “Het is belangrijk om elke dag je tanden te poetsen, zodat je geen gaatjes krijgt.” Of: “Als je nu opschiet dan is er zo nog tijd voor een (extra) verhaaltje.”

5. Praat op ooghoogte. Een kind voelt zich dan minder geïntimideerd. Zeker als je kind gevoelig is voor autoriteit werkt dit goed. Je hebt dan op een gelijkwaardige manier contact.

6. Geef zelf het goede voorbeeld. Luister zelf goed naar je kind. Kinderen leren veel van het voorbeeld wat ze krijgen. Vooral van jou als vader of moeder. Ze kijken tegen je op en kinderen kopiëren gedrag. Dus begin zelf met luisteren naar je kind. Probeer te stoppen met wat je doet en luister met aandacht naar wat je kind echt zegt.

7.  Wat zit er achter? Bekijk hoe het komt dat je kind niet luistert. Wat maakt het luisteren moeilijk? Is het te druk? Hoort je kind je wel? Is de regel of opdracht te onduidelijk? Is je kind moe? Heeft het honger of dorst? Als wij zelf te moe zijn of te hongerig dan lukt luisteren ons ook niet meer. Je kind dus ook niet.

Als kinderen niet luisteren, doen ze dit meestal niet omdat ze niet willen luisteren. Kinderen willen in principe graag dat ouders trots op ze zijn. Probeer ze dus te helpen met luisteren.

Veel succes met het toepassen van de tips!

Heb je feedback of tips over dit onderwerp? Laat het in een reactie hieronder gerust weten!

 

Wendy Bakx-Sanner

Geen reacties

Type een bericht