Pesten!

Elk jaar in september is de Week van het Pesten. Veel mensen weten dit niet, of staan er niet bij stil. Wij als gezin weten hier, mede door eigen ervaringen, wel van en daarom schrijf ik deze blog.

 

Pesten is een onderwerp dat nog steeds in de taboe sfeer lijkt te zitten, terwijl de cijfers er niet om liegen. Binnen De Nanny Bemiddeling wordt er tijdens de scholingsbijeenkomsten met onze nanny’s vaak uitgebreid stilgestaan bij dit onderwerp. We hebben immers hetzelfde doel: de kinderen die wij opvang bieden zo goed mogelijk begeleiden. Door onze alertheid en betrokkenheid kunnen wij problemen, zoals pesten, op tijd signaleren en aanpakken.

 

Het is een veel voorkomende fout van volwassenen om te zeggen: “kinderen moeten het eerst zelf onderling oplossen”. Hierdoor ben je negen van de tien keer te laat om in te grijpen en is het leed al geschied. Voor ouders is het altijd lastig, want als jouw kind wordt gepest, dan heb jij als ouder een zorg, maar ook als jouw kind de pester is, dan is die zorg er net zo goed. Tenslotte wil niemand (letterlijk en figuurlijk) in een pestsituatie komen met zijn of haar kind!

Pesten of plagen?

“Stel je niet aan, het is maar plagen!”, wordt in eerste instantie vaak door ouders of begeleiders gezegd. Wanneer is iets plagen en wanneer is iets pesten? Stelt het gepeste kind zich misschien aan? Als je geplaagd wordt, kun je toch gewoon altijd terugplagen, is de stelregel.

Van plagen ontstaan geen problemen, plagen is niet gemeen, het is voor alle partijen grappig. Om plagen kun je lachen en het richt zich over het algemeen niet steeds op dezelfde persoon. Plagen is ook meestal één tegen één en is vrij gemakkelijk te stoppen.

Het is uiteraard niet zo dat je met plagen niet op hoeft te letten. Als dezelfde persoon lang of veel geplaagd wordt, dan kan het zijn dat de ontvanger het niet meer leuk vindt. Dan is het plagen overgegaan in pesten. Dit is als ouder of begeleider altijd een lastig te bewaken scheidingslijn. Meestal gebeuren dit soort zaken buiten het gezichtsveld van ouders en leraren. Daardoor is het heel lastig te controleren. Als er wel een volwassene bij betrokken is,  dan kan deze persoon vaak heel goed de nuance aanbrengen en zorgen dat het plagen op tijd stopt en niet doorslaat naar pesten.

 

Bij pesten is de sfeer negatief en het is vaak meerdere kinderen tegen één. Er is sprake van een machtsverschil: het slachtoffer is niet in staat zich tegen de sterkere partij (pestkop met meelopers) te verweren. Pesten is altijd gemeen bedoeld en het kan niet in je eentje worden gestopt. Het kan concreet zijn door iemand fysiek pijn te doen, eigendommen stuk te maken of te verstoppen. Het kan ook subtieler zijn door roddelen, buitensluiten, uitlachen of leugens te vertellen. De zender kan het nog zo leuk bedoelen, maar als de ontvanger het niet leuk vindt en het regelmatig gebeurt, dan is het pesten. Uiteindelijk geldt: de ontvanger bepaalt of het plagen of pesten is.

 

Pesten zorgt ervoor dat je je helemaal alleen voelt. Zie deze video om te zien hoe pesten voelt.

 

De meelopers

Ik heb weleens van een begeleider op school het volgende gehoord en dat heeft op mij veel indruk gemaakt: pesten is net zoals een auto; als er geen benzine meer in zit, rijdt de auto niet meer! Met andere woorden: als de pester geen volgers (assistenten) meer heeft dan stopt het pesten vanzelf. Het blijkt namelijk vaak zo dat een pester niets is zonder zijn assistent(en). Iemand in de buurt waarop hij kan vertrouwen en die hem aanmoedigt in zijn gedrag. Deze meeloper heeft niet in de gaten dat hij bijdraagt aan het pestproces. Daardoor voelt de pester zich gesteund en mogelijk zelfs stoer of leider van een “groep”. Door de omstanders en volgers aan te spreken en hen te leren dat zij juist een belangrijke rol hebben in het stoppen van het pesten, kan dit pestproces snel omgebogen worden. Deze theorie heb ik als moeder herhaaldelijk aan mijn kinderen verteld en het heeft mij geholpen om uiteindelijk begrip te hebben voor het gedrag van zowel het slachtoffer als de pester.

 

Eén ding weet ik namelijk zeker: als je gepest wordt dan is dit NOOIT jouw schuld!

 

Meidenvenijn

Het onderwerp “Meidenvenijn” breng ik hier ook graag onder de aandacht! Meidenvenijn is het subtiele spel van aantrekken en afstoten in relaties. Meiden zijn er sterren in: honingzoet gedrag en steken onder water. Het resultaat? Bazige kliekjes, vaak onder leiding van een zogenaamde “Queen Bee” (bijenkoningin), en meisjes die eenzaam onderaan de pikorde bungelen. Dit gedrag lijkt onschuldig, maar het brengt wel degelijk schade toe. Voorkomen en aanpakken dus! Het boek van mevr. A. Visser; Meidenvenijn in het basisonderwijs, via www.bol.com te bestellen, gaat helemaal over deze vorm van pesten!

Helaas heb ik als moeder van twee dochters veel te maken gehad met meidenvenijn in hun basisschoolperiode. Deze vorm van pesten is lastig te herkennen en blijkt onder meisjes in het basisonderwijs veel voor te komen. Leerkrachten hebben het niet altijd in de gaten. Het gebeurt ook vaak buiten hun gezichtsveld.

Hoe de leerkracht reageert op meidenvenijn hangt samen met de eigen opvattingen. Zie je het als typisch meidengedrag? Dan ben je minder geneigd om in te grijpen dan een leerkracht die zelf ooit de angel van de koningin heeft ervaren. Als je niets doet, laat je meidenvenijn onbedoeld voortbestaan.

Meidenvenijn moet altijd serieus genomen worden. Ook als je het als leerkracht of pedagogisch medewerker eigenlijk maar aanstellerij vindt. De belangrijkste tip voor elke beroepskracht is: laat merken dat je de dames doorhebt. Reageer! Want juist van een pedagogisch medewerker of leerkracht mag een professionele en alerte houding verwacht worden. Kinderen die lijden onder afwijzing van klasgenoten, zijn extra kwetsbaar voor afwijzing door een volwassene. Van een volwassene verwachten ze hulp!

De Week van het Pesten is van 18 tot 22 september 2017.

Ik zeg: Stop Pesten NU

Heb jij feedback of tips over pesten? Laat het in een reactie hieronder gerust weten of neem contact op!

Wendy Bakx- Sanner