Help mijn kind slaapt niet

Help, mijn kind slaap niet!

Het drijft ouders vaak tot wanhoop: de gebroken nachten en het tekort aan slaap wanneer je kind niet (door)slaapt. Het is een probleem van alle tijden, maar het valt op dat er nog steeds maar weinig over gesproken wordt. Daarom waag ik er nu een blog aan, want ook wij als ouders hebben met dit probleem te maken gehad: onze oudste dochter, die inmiddels 18 jaar is, sliep tot haar derde levensjaar zeer slecht. Slapeloze nachten waren meer de regel dan de uitzondering en ik heb mijzelf als moeder toen echt vaak afgevraagd: “waarom wij”? Om ons heen sliepen alle kindjes van vrienden en familie goed door. Wij hebben van alles geprobeerd, maar niets leek te helpen. De machteloosheid, het slaapgebrek, het gefrustreerd en oververmoeid raken en vooral je kindje zo te zien stoeien en vechten tegen de slaap, is heel heftig voor ouders.

Troost je, dat heb ik uiteindelijk ook gedaan, want wij waren niet de enigen met een kind met slaapproblemen. Ongeveer 50% van de kinderen ervaart een keer slaapproblemen. Houden de slaapproblemen langer aan, dan is het raadzaam om snel naar de oorzaak te (laten) zoeken. Dit is belangrijk om de latere negatieve gevolgen van slaaptekort of een slechte slaapkwaliteit te voorkomen.

Oorzaken

Er zijn vele oorzaken waardoor er een slaapprobleem kan ontstaan. Het kan van tijdelijke aard zijn, maar ook van langere duur. Hieronder een aantal veel voorkomende oorzaken:

1. Het kind probeert de aandacht die het overdag tekort is gekomen alsnog in te halen.
2. Het kind neemt de zorgen en angsten over van de ouders.
3. Kinderen kunnen onbewust nog steeds de schrik van een nare bevalling of een nare levensstart met zich meeslepen.
4. Het kind kan iets onder de leden hebben wat het uit de slaap houdt.
5. Het kind kan wakker schrikken omdat het bang is dat het iets niet goed doet.
6. Het kind kan een rijke fantasie hebben die het in de nacht uit de slaap houdt.
7. Kinderen kunnen heel erg open staan voor indrukken en pakken vele prikkels mee.

 

De drie R-en

Of je kind nu wel of geen slaapproblemen heeft: de drie R-en, Rust, Regelmaat en Reinheid, zouden eigenlijk altijd toegepast moeten worden. Ze werken over het algemeen altijd. Hanteer een vast bedritueel met een vaste bedtijd. Ook een hygiënische slaapomgeving is belangrijk, net als voldoende beweging (het liefst in de buitenlucht). Zorg in de avond voor weinig licht en weinig schermtijd voor het slapen gaan. Zorg in de ochtend voor veel daglicht met daarbij voldoende ontspanning en aandacht momenten voor het kind.

Ik weet nog als de dag van gisteren hoe wij als ouders hebben lopen tobben. Het slaapprobleem van onze dochter is nog tot ver in de schoolgaande leeftijd aanwezig geweest. Alle basisvoorwaarden om beter te kunnen slapen (zoals de drie R-en), werden gevolgd. De mogelijke oorzaken zijn destijds allemaal onder de loep genomen en na een lange zoektocht was er een duidelijke verklaring voor het slechte slapen: ons kind bleek er “eigenlijk” niets aan te kunnen doen! Ook wij als ouders konden niet veel meer doen dan dat wij al deden. Er zijn nu eenmaal mensen die het stofje (melatonine) om in te kunnen slapen en vervolgens door te slapen missen of te weinig aanmaken en dat was dus bij onze dochter het geval.

Waarom is slapen belangrijk?

Als je op google intoetst: “Mijn kind slaapt slecht”, of iets wat hierop lijkt, dan verschijnen er vele links naar websites waar jij als ouder, verzorger of pedagogisch medewerker geholpen kan worden. Het probleem is groot en komt vaak voor. Iedereen weet dat een goede nachtrust niet voor niets is. Goede slaapgewoonten zijn voor een opgroeiend kind even belangrijk als goede eetgewoonten. Wie goed slaapt, voedt als het ware de hersenen en helpt het lichaam om te groeien. Als een kind niet goed kan of wil slapen, dan heeft dit overdag gevolgen. Niet alleen voor het kind, maar voor de hele omgeving. Door gebrek aan slaap kunnen er problemen ontstaan in het gedrag van het kind. Het kan door het slaapgebrek sneller geprikkeld raken, wat kan leiden tot onderlinge irritaties en spanningen. Op het gebied van leren, kan het slaapprobleem ook van invloed zijn. In feite is slapen voor ons allemaal van levensbelang en dat wordt nog te vaak onderschat.

Hoe lang moet een kind slapen?

In de kindertijd veranderen kinderen hun slaappatronen voortdurend. Zo weten wij allemaal dat baby’s (gemiddeld 16-18 uur) en peuters (gemiddeld 12-16 uur) veel meer slaap nodig hebben dan schoolgaande kinderen. En naarmate kinderen ouder worden, wordt dit elke keer wat minder. Gemiddeld heeft een volwassene ongeveer 8 uur slaap per nacht nodig. De behoefte aan slaap kan echter variëren per kind en ook per volwassene. Er is dus geen strakke norm waaraan je als ouder/kind moet voldoen. Het is vooral belangrijk om te weten of je kind aan zijn persoonlijke slaapbehoefte heeft voldaan. Dit merk je vooral aan hoe fit en energiek je kind is na het opstaan. Ouders kunnen op deze manier goed zien of hun kind genoeg geslapen heeft.

Je kunt als ouder/verzorger de hulp inroepen van een kinderslaap-oefentherapeut. Dit is een persoon die een professioneel advies en praktische handvatten kan geven om het tij te keren. Deze therapeut werkt volgens de recente richtlijnen van de jeugdgezondheidszorg.

Zo’n steuntje in de rug was er 18 jaar geleden helaas nog niet. Dat is voor ons een groot gemis geweest tijdens onze uitgeputte, moedeloze momenten…

Het is opvallend dat er door ouders onderling weinig gesproken wordt over dit toch wel veel voorkomend probleem. Wij, als ouder/verzorger, lijken de slaapproblemen gewoon te accepteren, ‘want het zal er allemaal wel bij horen!’ Maar het feit dat er zoveel over te lezen is, er speciale slaapcentrums bestaan, er vele oefentherapeuten zijn en allerlei andere tips en tops, zegt voor mij genoeg.

Dus schaam je niet, durf het bespreekbaar te maken en vraag hulp. Slapen is heel gezond en is essentieel voor ons allemaal. Wij kunnen niet zonder voldoende slaap!

Heb je feedback of tips over dit onderwerp? Laat het in een reactie gerust weten!

Wendy Bakx-Sanner