Help mijn kind slaapt niet

Help, mijn kind slaap niet!

Het drijft ouders vaak tot wanhoop: de gebroken nachten en het tekort aan slaap wanneer je kind niet (door)slaapt. Het is een probleem van alle tijden, maar het valt op dat er nog steeds maar weinig over gesproken wordt. Daarom waag ik er nu een blog aan, want ook wij als ouders hebben met dit probleem te maken gehad: onze oudste dochter, die inmiddels 18 jaar is, sliep tot haar derde levensjaar zeer slecht. Slapeloze nachten waren meer de regel dan de uitzondering en ik heb mijzelf als moeder toen echt vaak afgevraagd: “waarom wij”? Om ons heen sliepen alle kindjes van vrienden en familie goed door. Wij hebben van alles geprobeerd, maar niets leek te helpen. De machteloosheid, het slaapgebrek, het gefrustreerd en oververmoeid raken en vooral je kindje zo te zien stoeien en vechten tegen de slaap, is heel heftig voor ouders.

Troost je, dat heb ik uiteindelijk ook gedaan, want wij waren niet de enigen met een kind met slaapproblemen. Ongeveer 50% van de kinderen ervaart een keer slaapproblemen. Houden de slaapproblemen langer aan, dan is het raadzaam om snel naar de oorzaak te (laten) zoeken. Dit is belangrijk om de latere negatieve gevolgen van slaaptekort of een slechte slaapkwaliteit te voorkomen.

Oorzaken

Er zijn vele oorzaken waardoor er een slaapprobleem kan ontstaan. Het kan van tijdelijke aard zijn, maar ook van langere duur. Hieronder een aantal veel voorkomende oorzaken:

1. Het kind probeert de aandacht die het overdag tekort is gekomen alsnog in te halen.
2. Het kind neemt de zorgen en angsten over van de ouders.
3. Kinderen kunnen onbewust nog steeds de schrik van een nare bevalling of een nare levensstart met zich meeslepen.
4. Het kind kan iets onder de leden hebben wat het uit de slaap houdt.
5. Het kind kan wakker schrikken omdat het bang is dat het iets niet goed doet.
6. Het kind kan een rijke fantasie hebben die het in de nacht uit de slaap houdt.
7. Kinderen kunnen heel erg open staan voor indrukken en pakken vele prikkels mee.

De drie R-en

Of je kind nu wel of geen slaapproblemen heeft: de drie R-en, Rust, Regelmaat en Reinheid, zouden eigenlijk altijd toegepast moeten worden. Ze werken over het algemeen altijd. Hanteer een vast bedritueel met een vaste bedtijd. Ook een hygiënische slaapomgeving is belangrijk, net als voldoende beweging (het liefst in de buitenlucht). Zorg in de avond voor weinig licht en weinig schermtijd voor het slapen gaan. Zorg in de ochtend voor veel daglicht met daarbij voldoende ontspanning en aandacht momenten voor het kind.

Ik weet nog als de dag van gisteren hoe wij als ouders hebben lopen tobben. Het slaapprobleem van onze dochter is nog tot ver in de schoolgaande leeftijd aanwezig geweest. Alle basisvoorwaarden om beter te kunnen slapen (zoals de drie R-en), werden gevolgd. De mogelijke oorzaken zijn destijds allemaal onder de loep genomen en na een lange zoektocht was er een duidelijke verklaring voor het slechte slapen: ons kind bleek er “eigenlijk” niets aan te kunnen doen! Ook wij als ouders konden niet veel meer doen dan dat wij al deden. Er zijn nu eenmaal mensen die het stofje (melatonine) om in te kunnen slapen en vervolgens door te slapen missen of te weinig aanmaken en dat was dus bij onze dochter het geval.

Waarom is slapen belangrijk?

Als je op google intoetst: “Mijn kind slaapt slecht”, of iets wat hierop lijkt, dan verschijnen er vele links naar websites waar jij als ouder, verzorger of pedagogisch medewerker geholpen kan worden. Het probleem is groot en komt vaak voor. Iedereen weet dat een goede nachtrust niet voor niets is. Goede slaapgewoonten zijn voor een opgroeiend kind even belangrijk als goede eetgewoonten. Wie goed slaapt, voedt als het ware de hersenen en helpt het lichaam om te groeien. Als een kind niet goed kan of wil slapen, dan heeft dit overdag gevolgen. Niet alleen voor het kind, maar voor de hele omgeving. Door gebrek aan slaap kunnen er problemen ontstaan in het gedrag van het kind. Het kan door het slaapgebrek sneller geprikkeld raken, wat kan leiden tot onderlinge irritaties en spanningen. Op het gebied van leren, kan het slaapprobleem ook van invloed zijn. In feite is slapen voor ons allemaal van levensbelang en dat wordt nog te vaak onderschat.

Hoe lang moet een kind slapen?

In de kindertijd veranderen kinderen hun slaappatronen voortdurend. Zo weten wij allemaal dat baby’s (gemiddeld 16-18 uur) en peuters (gemiddeld 12-16 uur) veel meer slaap nodig hebben dan schoolgaande kinderen. En naarmate kinderen ouder worden, wordt dit elke keer wat minder. Gemiddeld heeft een volwassene ongeveer 8 uur slaap per nacht nodig. De behoefte aan slaap kan echter variëren per kind en ook per volwassene. Er is dus geen strakke norm waaraan je als ouder/kind moet voldoen. Het is vooral belangrijk om te weten of je kind aan zijn persoonlijke slaapbehoefte heeft voldaan. Dit merk je vooral aan hoe fit en energiek je kind is na het opstaan. Ouders kunnen op deze manier goed zien of hun kind genoeg geslapen heeft.

Je kunt als ouder/verzorger de hulp inroepen van een kinderslaap-oefentherapeut. Dit is een persoon die een professioneel advies en praktische handvatten kan geven om het tij te keren. Deze therapeut werkt volgens de recente richtlijnen van de jeugdgezondheidszorg.

Zo’n steuntje in de rug was er 18 jaar geleden helaas nog niet. Dat is voor ons een groot gemis geweest tijdens onze uitgeputte, moedeloze momenten…

Het is opvallend dat er door ouders onderling weinig gesproken wordt over dit toch wel veel voorkomend probleem. Wij, als ouder/verzorger, lijken de slaapproblemen gewoon te accepteren, ‘want het zal er allemaal wel bij horen!’ Maar het feit dat er zoveel over te lezen is, er speciale slaapcentrums bestaan, er vele oefentherapeuten zijn en allerlei andere tips en tops, zegt voor mij genoeg.

Dus schaam je niet, durf het bespreekbaar te maken en vraag hulp. Slapen is heel gezond en is essentieel voor ons allemaal. Wij kunnen niet zonder voldoende slaap!

Heb je feedback of tips over dit onderwerp? Laat het in een reactie gerust weten!

Wendy Bakx-Sanner

Help mijn kind is gefrustreerd!

Kent u de reclame met het boze, spartelende kind en de moeder die ernaast gaat liggen? Het is een topper, vind ik persoonlijk. Naast dat het gewoon heel grappig is, is het ook heel herkenbaar en de aanpak van deze moeder is niet bepaald standaard te noemen.

De meeste kinderen zijn erg goed in het uiten van hun emoties. Zij kunnen zonder moeite keihard lachen als iemand een scheetgeluid met zijn oksel maakt, maar een tel later kunnen zij het uitschreeuwen van de pijn. Het spreekwoord “jantje huilt, jantje lacht” is zeker op kinderen van toepassing. De meeste ouders hebben in meer of mindere mate wel eens te maken (gehad) met een schreeuwend kind op het verkeerde moment. En alsof dat niet erg genoeg is, heb je dan ook nog vaak te maken met omstanders met een duidelijke mening over de situatie en hun, vaak goedbedoelde, adviezen.

Het is goed dat kinderen hun emoties uiten. Dus ja, een gefrustreerd kind dat zijn of haar emotie uit, is feitelijk heel goed bezig. Het kind negeren is dan ook niet handig. Er kunnen verschillende redenen zijn voor een gefrustreerd kind. Misschien heeft het zijn dag niet, is het spelletje te moeilijk of wil het kind het te goed doen. Er zijn kinderen die snel boos en gefrustreerd worden. Dit kunnen bijvoorbeeld dominante kinderen zijn, die het altijd op hun manier willen doen. Maar een kind met faalangst kan ook heel gefrustreerd raken, als ze bijvoorbeeld een lastig werkje moet doen. De tips die ik verderop in deze blog met jullie deel, zullen dan ook niet bij elk kind helpen, want elk kind is anders. Jij als ouder of verzorger kent het kind het beste en weet welke aanpak het beste bij hem of haar past.

Vanaf de geboorte van het kind ontwikkelen zich bepaalde patronen tussen ouder en kind. Daarbij is frustratie onvermijdelijk. Het kind raakt gefrustreerd als er niet aan zijn behoeften wordt voldaan en de ouder raakt gefrustreerd als het kind zich te veeleisend gedraagt ten opzichte van wat de ouder kan geven. Het ene kind heeft daarbij meer temperament dan de ander. Daarnaast kan de ouder zich door het ene kind meer uitgedaagd voelen dan door het andere kind. Bovendien groeit het kind groter en wordt het zelfstandiger. De eisen die aan het ouderschap worden gesteld, wijzigen per leeftijdsfase. Een peuter die zich in sneltreinvaart ontwikkelt en de wereld ontdekt, zal gemiddeld genomen meer gecorrigeerd moeten worden dan een kind van tien. Komt de behoefte van het kind om de wereld te verkennen enerzijds en het vermogen hierop te anticiperen door de ouder anderzijds overeen, dan verloopt deze fase vrij soepeltjes.

Samengevat heeft een gefrustreerd kind eigenlijk alleen maar de behoefte om erkend, gezien, gehoord en serieus genomen te worden…

Afhankelijk van het temperament van het kind zal het strijden voor zijn behoeften. En er zijn zeker meer dan de hieronder genoemde vijf ”geheimen” waar je als ouder/verzorger mee aan de slag kan. Ieder kind heeft behoeften die vervuld moeten worden en eigenlijk is er maar een centrale vraag die belangrijk is:

Alsjeblieft papa, mama, zie mij, hoor mij en neem mijn vragen serieus.

De 5 geheimen (tips) om een gefrustreerd kind te helpen:

1. Leren omgaan met frustraties.
   Wanneer een kind boos begint te worden en bijvoorbeeld gaat schreeuwen of met spullen gaat gooien, dan zijn we geneigd om het gelijk te sussen. We willen weten wat er is, zodat we het kind kunnen helpen. Eigenlijk walsen we dan zo over de frustraties heen en zijn we gelijk oplossingsgericht bezig. Het is allereerst belangrijk om het kind te laten weten dat het zijn emoties mag uiten. “Ik zie dat je boos bent, klopt dat? Laten we even aan de tafel gaan zitten om rustig te worden…”
2. Het stellen van grenzen.
   Sommige kinderen kunnen erg lang in hun bui blijven hangen. Het is dan belangrijk om grenzen te stellen. Geef het kind dan een keuze. “Of je blijft boos of je gaat…” Het kind moet weten dat hij niet zijn zin kan doordrijven.
3. Verdeel een opdracht in deeltaken.
   Sommige kinderen raken gefrustreerd als ze een werkje niet goed maken. Voorkom dit door een taak op te delen in deeltaken. Kleine doelen zijn voor deze kinderen makkelijker te overzien. Veel leerkrachten zetten een time-timer in bij kinderen die te langzaam werken. Hier kunnen kinderen juist zenuwachtig en gefrustreerd door raken.
4. Werk aan de eigenwaarde.
   Als een kind perfectionistisch is, dan is het belangrijk dat je aan de eigenwaarde van het kind werkt. Praat veel met het kind en laat het positieve punten van zichzelf benoemen. Geef regelmatig positieve feedback en zorg dat het kind zich veilig bij je voelt. Vertel ook heel duidelijk wat je van het kind verwacht, zodat het voor het kind geen verrassing is.
5. Gezelschapsspellen.
   Laat de kinderenbordspellenspelen, dit kan ook al prima met peuters en kleuters. Ik gebruik bijvoorbeeld het spel ‘Mens erger je niet’ en dit is het frustratiespel van de eeuw. Ik hanteer de officiële spelregels, dus ook zij kunnen pech hebben wanneer het ze niet lukt om een 6 te gooien. Het afgooien kan ook voor veel frustraties zorgen. In het begin is het altijd even pittig, maar de kinderen leren daarna steeds beter met tegenslagen omgaan. Ook het spel ‘Ganzenbord’ is hiervoor erg geschikt.

Ieder kind is dus wel eens boos en gefrustreerd. De een wat vaker dan de ander. Afhankelijk van het temperament van je kind, kan er een groot verschil bestaan in het uiten van deze emoties. Sommige kinderen kunnen overspoeld worden door een moment van frustratie of een boze bui. Als ouder/ verzorger is het een uitdaging om hierop te reageren. Ik hoop met deze blog wat extra informatie gegeven te hebben, waarmee iedere ouder/verzorger in de praktijk direct aan de slag kan.

Heb je feedback of tips over dit onderwerp? Laat het in een reactie gerust weten!

Wendy Bakx-Sanner

Met vallen en opstaan

Van 5 tot 11 oktober 2020 was het de week van de Opvoeding. Dit jaar stond deze week in het teken van opvoeden en ouderschap. Het draaide hierbij om de uitwisseling van kennis tussen ouders, medeopvoeders en professionals. Bij het opvoeden van een kind sta je er namelijk niet alleen voor!

Vraag een ouder wat de wens is voor zijn of haar kind en het antwoord luidt: ik hoop dat mijn kind gelukkig en gezond wordt. Als ouder of opvoeder wil je graag kinderen grootbrengen die een goed gevoel over zichzelf hebben, die veerkrachtig en vol vertrouwen zijn, die in staat zijn tot liefhebben en voor zichzelf opkomen. Kinderen die plezier hebben en in evenwicht zijn en die, kortom, gelukkig zijn. Dat geluk kun je niet voor een kind creëren, dat kan alleen hij of zij zelf. Maar je kunt er wel een basis voor leggen.

Wat is opvoeden?

Opvoeden houdt in dat ouders hun kind begeleiden bij zijn of haar ontwikkeling tot iemand die zelfstandig kan meedoen aan de samenleving.

“Opvoeding is het proces waarin een persoon – meestal een kind – wordt gevormd naar de normen en waarden van diens opvoeder(s) en daarmee meestal naar de voornaamste normen en waarden van de samenleving waarin hij leeft.

De wetenschapsdiscipline die zich met opvoeding bezighoudt, heet opvoedkunde of pedagogiek. De achterliggende filosofie van de opvoeding is door de eeuwen heen aan verandering onderhevig.

Doelen

Opvoeden beoogt, behalve socialisatie, een kind tot zelfstandigheid te brengen. De westerse opvoeding is er hoofdzakelijk op gericht het kind te helpen mondig te worden, dat wil zeggen, in staat tot bekwaam, moreel en betrouwbaar deelnemen aan de samenleving en ‘zelfvorming’ (Langeveld). In de meeste gevallen wordt deze term gebruikt voor kinderen, die tijdens hun jeugd de gewoontes, normen en waarden van hun omgeving worden bijgebracht.

In bredere zin betreft opvoeding ook het leren te leven als mens in deze maatschappij. In de regel voeden volwassenen, vooral gezinsgenoten en (onderwijs)professionals, maar ook babysitters enz., een kind op door het te leren mondig, bekwaam, zelfstandig en verantwoordelijk te leven. Gelet op de belangrijke voorbeeldfunctie, spelen echter ook andere jongeren een beduidende rol; soms zelfs in de vorm van formele delegatie van opvoedtaken aan oudere kinderen, bijvoorbeeld wanneer de ouders door het beroepsleven in beslag worden genomen. In grotere gezinnen was en is een dergelijke delegatie normaal: de oudere kinderen letten op de jongere kinderen.” (Bron Wikipedia)

Hoewel de maatschappelijke druk toeneemt, zijn ouders bovenal weerbaar en veerkrachtig. Welke factoren zorgen ervoor dat ouders zich fijn voelen in het ouderschap? En hoe kunnen professionals hier een versterkende rol in spelen? Opvoeden is hard werken, je doet het als ouder nooit helemaal alleen en soms gaat het met vallen en opstaan. Maar het is vooral ook genieten.

Opvoedingsdoelen

De tien belangrijkste doelen in de opvoeding volgens ouders:

1. Verantwoordelijkheidsgevoel hebben.
2. Opkomen voor jezelf.
3. Rekening houden met anderen.
4. Respect hebben voor ouderen.
5. Goede manieren hebben.
6. Zelfstandig oordelen.
7. Eigen doelen nastreven.
8. Verdraagzaam zijn.
9. Goede schoolresultaten hebben.
10. IJverig en ambitieus zijn.

Zo bekeken is opvoeden een van de belangrijkste taken die een mens op zich kan nemen. Een taak waar je geen diploma voor hoeft te halen en die iedereen op zich kan nemen, zonder daarvoor eerst toestemming te krijgen. Het begint bij jezelf; jouw levenshouding en gedrag werken namelijk diep door bij je kind. Jezelf kennen, bewust in het leven staan en het geluk omarmen is het belangrijkste wat je kunt doen om de kans op geluk voor je kind te vergroten!

Kinderen leren vooral door eigen ervaring en de voorbeelden in hun omgeving. Wat jij als ouder of opvoeder beweert, doet er daarom minder toe dan wat je daadwerkelijk in hun bijzijn doet. Het voordoen heeft effect, minder effect heeft het om kinderen iets wijs te maken.

Bij opvoeden geldt een aantal belangrijke principes die de ontwikkeling van een kind positief beïnvloeden (Sanders, 2012):

• Een veilige en stimulerende omgeving.
  Een veilige omgeving laat kinderen ongestoord ontdekken. In een stimulerende omgeving met boeiende activiteiten vervelen kinderen zich minder snel en is er minder kans op negatief aandacht vragen en vervelend gedrag.
• Positieve ondersteuning.
  Complimenten en aanmoediging zijn motiverend om nieuwe dingen te leren. Zo stimuleren ouders en opvoeders ook de zelfstandigheid van het kind.
• Aansprekende discipline.
  Kinderen ontwikkelen zich het best in een duidelijke en voorspelbare omgeving, waarbij ouders/ opvoeders duidelijke regels stellen en op een heldere manier instructies geven.
• Realistische verwachtingen.
  Ieder kind is uniek en ontwikkelt zich in zijn eigen tempo. Wanneer ouders/opvoeders te veel van het kind verwachten, of willen dat het meteen alles goed doet, kunnen er problemen ontstaan.
• Goed voor jezelf zorgen.
  Geen enkele ouder is perfect. Opvoeden is iets dat iedereen met vallen en opstaan leert. Ouders die goed voor zichzelf zorgen en genoeg rust en ontspanning krijgen, kunnen makkelijker geduldig, consequent en beschikbaar voor hun kinderen zijn.

In het boeiende, prachtige en confronterende proces van opvoeden gaat het erom dat je onrealistische denkbeelden over opvoeding en geluk overboord kunt zetten en in plaats daarvan met aandacht en mildheid naar jezelf en je kind kunt kijken. Hulp vragen is zeker geen vreemde actie bij het opvoeden! Het gaat met vallen en opstaan. Loslaten van ons kind is als ouder/opvoeder een lastig ding, lees hierover verder in de blog Loslaten!

Heb je feedback of tips over dit onderwerp? Laat het in een reactie gerust weten!

Wendy Bakx-Sanner

Communicatie en ezelbruggetjes

Niets is zo moeilijk als goed met elkaar communiceren zonder dat er misverstanden ontstaan. We weten vaak niet wat de technieken zijn om tot een goed gesprek te komen. “Communicatie is een activiteit waarbij levende wezens betekenis uitwisselen door op elkaars signalen te reageren. Het Latijnse woord communicare slaat terug op “iets gemeenschappelijk maken. (Wikipedia)”

Laat OMA thuis, neem ANNA mee en smeer NIVEA. Nee, je hoeft niet echt op zoek naar Anna, of naar de drogist om Nivea te kopen. Het zijn ezelsbruggetjes die je helpen om effectief te communiceren. Ik vond het zelf handig om deze ezelsbruggetjes te leren en deel deze daarom graag met al onze nanny’s, gastouders en ouders. Tenslotte zijn wij allemaal nooit te oud om te leren!

Laat OMA thuis
OMA staat voor Oordelen, Meningen en Adviezen. Oma’s wijsheden, daar heb je normaal gesproken altijd wat aan, maar in dit geval toch echt even niet. Je gesprekspartner zit namelijk niet altijd op OMA te wachten. Oordelen over een ander en je mening geven is helemaal niet nodig als een ander alleen maar even zijn verhaal wil vertellen. En ook al zijn je adviezen nog zo goed bedoeld, luisteren is het allerbelangrijkste communicatiemiddel.

Wees een OEN
Heerlijk toch om je eens een OEN te voelen! Open, Eerlijk en Nieuwsgierig een gesprek ingaan is van groot belang. Als je gaat communiceren, dan moet je een open houding hebben en dat doe je ook door OMA thuis te laten. Eerlijkheid duurt natuurlijk het langst en verborgen agenda’s helpen je in een gesprek echt niet verder. Want als je eerlijk bent, dan kom je ook nog eens oprecht over. En ben jij nieuwsgierig naar de ander, dan is de ander dat ook naar jou.

Neem ANNA mee
ANNA is in een gesprek je beste vriendin. Altijd Navragen, Nooit Aannemen is DE meest fantastische tip die ze je maar kan geven. Anna is een wijze meid want dit gaat maar al te vaak mis in de communicatie. Iedereen heeft wel eens aannames over iemand of iets wat gezegd wordt, maar je moet áltijd navragen. Zo ontdek je de waarheid en ga je niet zelf een mening vormen waardoor er misverstanden kunnen ontstaan.

Gebruik LSD
Nee, ik adviseer je natuurlijk niet om LSD te gaan gebruiken, maar wel om beter te Luisteren, Samenvatten en Doorvragen. Het is namelijk een techniek om beter tot de kern van het verhaal van de ander te komen. Bij het luisteren is het ook belangrijk om naar de lichaamstaal van de ander te kijken, omdat dit vaak meer zegt dan woorden. En met samenvatten en doorvragen check je daarnaast of je alles begrepen hebt en het verhaal duidelijk is. Dit zodat je geen verkeerde conclusies trekt en op de verkeerde voet verder gaat.

Smeer NIVEA
Altijd heerlijk om met NIVEA te smeren en je lichaam hiermee te verzorgen. Maar het staat hier voor Niet Invullen Voor Een Ander en dat kan best moeilijk zijn. Soms wordt er zelfs misbruik van gemaakt, omdat anderen denken te weten wat je denkt of bedoelt zonder dit na te vragen. Maar hoe vaak komt het wel niet voor dat je iets anders uitstraalt of zegt dan dat je eigenlijk bedoelt. Hier kan je ANNA ook goed bij gebruiken.

Maak je niet DIK
DIK staat voor Denken In Kwaliteiten. En dat zouden we allemaal moeten doen. Waarom worden mensen vaak onderuitgehaald door alleen maar aandacht te besteden aan negatieve eigenschappen? Iedereen heeft kwaliteiten en dat er dingen soms niet goed gaan, hoort er eenvoudigweg bij. Maar moet je dat dan steeds weer herhalen, zodat de ander onzeker wordt? Nee natuurlijk niet: kwaliteiten moeten niet alleen benut, maar ook uitgesproken worden.

Doe als een KOE
Praten, dat is iets wat wij allen graag doen. Maar hoe fijn is het om soms te zijn als een koe en de Kaken Op Elkaar te doen? Vooral als je tijdens een gesprek een andere mening hebt dan de ander en het op een conflict uit kan gaan lopen, doe dan als een KOE: hou je kaken op elkaar en luister naar wat de ander te zeggen heeft. Alleen als jij luistert wordt er vaak ook naar jouw standpunt geluisterd.

Wees een HELD
Het laatste ezelsbruggetje is het meest mindful van allemaal. HELD staat namelijk voor Herkennen, Erkennen, Loslaten en Doorgaan. Soms wil je een gesprek tot in den treuren analyseren en meehelpen met het oplossen van het probleem. Herken en erken wat er nu precies verteld wordt en neem de gesprekken niet mee naar huis. Kijk wat er echt aan de hand is, laat het dan los en ga door.

Ik hoop dat deze ezelbruggetjes jou als nanny, gastouder of ouder zullen helpen bij het communiceren met kinderen. Als ze oud genoeg zijn, kun je ze natuurlijk ook betrekken bij deze ezelbruggetjes. Samen spelenderwijs hiermee aan de slag gaan is goed. Maak als volwassene het kind de deskundige door bijvoorbeeld het volgende te zeggen: “Het zal wel aan mijn leeftijd liggen dat ik dit niet begrijp, maar kun je mij nog een keer uitleggen wat je nu precies bedoelt?” Zo zijn er nog meer tips die toegepast kunnen worden in ons communicatieproces met een kind:

• Als je iets niet goed gehoord hebt, dit eerlijk aangeven;
• Navragen of je het verhaal goed begrepen hebt;
• Tijd vrijmaken voor luisteren;
• Gevoelens van jezelf altijd even checken bij het kind;
• Vat samen in eigen woorden wat je denkt begrepen te hebben;
• Zeg een kind nooit toe dat alles geheim kan blijven.

Voor iedereen heel veel plezier gewenst met het toepassen van de ezelbruggetjes!
Heb je feedback of tips over dit onderwerp? Laat het in een reactie gerust weten!

Wendy Bakx-Sanner

Emotie en eten?

Vroeger aten we om te overleven. Vaders gingen op jacht om te zorgen dat er eten was voor het gezin. Moeders waren thuis en zorgden voor de kinderen en het huishouden. Maar sinds de industriële revolutie is er eten in overvloed en daardoor zijn er andere redenen ontstaan om te eten. Hieronder hebben we deze redenen voor je op een rijtje gezet.

We eten:

• uit verveling;
• uit eenzaamheid;
• uit teleurstelling;
• omdat we blij zijn, uit geluk;
• omdat het gezellig is;
• omdat het lekker is;
• omdat we stress hebben;
• omdat we het verdiend hebben;
• omdat we verdrietig zijn.

Al deze redenen hebben niet veel te maken met het stillen van honger (om te overleven), maar komen voort uit emoties. We eten soms omdat we direct reageren op de emoties die we ervaren. Het komt ook voor dat we eten om de emoties die we ervaren te onderdrukken, omdat we ze eigenlijk liever niet willen voelen. Het vervelende daaraan is dat we te veel en onnodig eten. Soms ontstaan er zelfs eetbuien, waardoor je je rot kunt gaan voelen en overgewicht kunt ontwikkelen.

Studie emotie en eten

“Dat kinderen zich soms vergrijpen aan voedsel wanneer ze gestrest of overstuur zijn, heeft te maken met aangeleerd gedrag. Het is dus niet te wijten aan het erven van (slechte) genen. Dat blijkt uit onderzoek van University College Londen. De studie deed onderzoek onder 398 vierjarige Britse tweelingen, waarvan de helft afkomstig was uit gezinnen met obesitas en de andere helft uit gezonde gezinnen. Daaruit blijkt dat de belangrijkste oorzaak voor emotie-eten binnenshuis te wijten is aan het feit dat ouders hun kinderen eten geven om hen beter te laten voelen.

Het feit dat het verschilt per kind of ze in stressvolle situaties juist snakken naar voedsel of er juist helemaal niks van moeten hebben, verklaart de bevindingen dat omgevingsfactoren bijdragen aan emotie-eten. “Het ervaren van stress en negatieve emoties kan een effect hebben op de eetlust van mensen”, zegt wetenschapper Moritz Herle, die leiding gaf aan het onderzoek. Dat kinderen dus grijpen naar voedsel, heeft niks te maken met de genen. Onderzoekers geven aan dat het emotie-eten of juist ondervoeding risicofactoren zijn. Ze kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van obesitas of eetstoornissen als anorexia nervosa.”

Relatie emotie en eten

De relatie die jij als ouder/verzorger hebt met emotie en eten is onbewust ook voor het kind een voorbeeld en dit zal effect hebben op de relatie die het kind zal krijgen met emotie en eten. Kinderen ontwikkelen deze relatie vaak al op jonge leeftijd door goedbedoeld advies en gedrag van hun ouders/verzorgers. Denk bijvoorbeeld maar eens aan een verdrietige en angstige kleuter, die gevallen is en als troost een snoepje krijgt. De link die je door dit soort voorbeelden legt, kan er op latere leeftijd voor zorgen dat mensen “emotie-eters” worden!

We leren vaak al op jonge leeftijd om situaties, die een emotionele lading hebben, te koppelen aan eten. Denk maar eens aan hoe blij je vroeger thuiskwam met je goede rapport en dat je daarvoor beloond werd met een ijsje of extra zakgeld ‘om iets lekkers te kopen’. Ook oudere kinderen zijn er vaak goed in om gevoelens te lijf te gaan met (ongezond) gedrag. Je herkent vast wel het voorbeeld van verveelde pubers, die op straat rondhangen met blikjes energiedrank, zakken snoep, chips, fastfood…Ook als je kritisch naar je eigen gedrag kijkt, zie je dat je zelf wel eens – onbewust en onbedoeld – de ‘fout’ in gaat. Je herkent wel de avonden dat je vermoeid en neerslachtig op de bank ploft en bijna gedachteloos een zak chips leegeet. Of dat je – na een drukke periode – eindelijk eens een avondje vrij hebt en je vindt dat je nu echt wel eens een glaasje wijn hebt verdiend…

Dit gedrag lijkt op zich vrij onschuldig en kan – als het af en toe gebeurt – niet veel kwaad. De valkuil bestaat echter dat je kind, dat deze gedragingen natuurlijk ook ziet, hierdoor leert om bij een gevoel van onrust niet te gaan kijken naar welk signaal er eigenlijk wordt gegeven (zoals: Waar komt die onrust vandaan? Wat wil dit gevoel me eigenlijk zeggen? Wat kan ik er aan doen?), maar dat het deze onrust gaat zien als een signaal om te gaan eten. Je kunt als ouder/verzorger gelukkig een aantal dingen doen om je kind hier goed in te begeleiden. Daardoor zorg je ervoor dat je kind geen ‘emotionele eter’ wordt. Je leest hieronder 5 tips.

1. Word je als ouder/verzorger bewust van het eetpatroon dat is ontstaan.
2. Benoem het, als je merkt dat je kind uit verveling gaat snoepen.
3. Leer je kind om emoties op te merken, te herkennen en te bespreken.
4. Probeer om emoties en eten zoveel mogelijk los van elkaar te koppelen.
5. Koppel belonen en corrigeren los van eten.

Na het inlezen over dit onderwerp kan ik hardop zeggen dat ik een “emotionele eter” ben. Het onderwerp trok mijn interesse omdat ik merkte dat ik tijdens de Corona crisis veel meer “lekkere” dingen at dan dat ik normaal doe. Ook binnen ons gezin en in mijn directe omgeving zag ik het gebeuren. Het mooie weer droeg er ook aan bij dat we al vroeg in het voorjaar zeer regelmatig de BBQ hebben kunnen aansteken, dus de Corona kilo’s zijn ook voor mij een feit…

Heb je feedback of tips over dit onderwerp? Laat het in een reactie gerust weten!

Wendy Bakx-Sanner

Buitenspelen!

Gillende en spelende kinderen buiten op straat… horen wij dat eigenlijk nog wel genoeg? Stampen in de plassen, soep maken van water en zand en in bomen klimmen… zien wij dat eigenlijk nog dagelijks? “Vroeger was alles beter”. Daar zit een kern van waarheid in als het gaat over het beweeggedrag van kinderen! Anno nu is er helaas een dalende trend in kinderen die voldoende bewegen. En dat is treurig als je het mij vraagt. Buiten spelen is echt gezond! Uit diverse onderzoeken blijkt dat het zowel fysiek, als ook mentaal en sociaal goed is voor de ontwikkeling van je kind.

Corona

Opeens is de wereld anders. En dat allemaal door het Corona virus wat rondgaat en ons allemaal in de greep houdt. Vele nare verhalen volgen elkaar op en voor niemand van ons ziet het leven er op dit moment “normaal” uit. Kinderen zijn veelal thuis van school en als school straks weer volledig de deuren opent, zal het anders zijn dan “normaal”. Wat deze situatie voor mij bijzonder maakt, is dat ik sinds de lockdown elke dag kinderen op straat hoor gillen, ik zie ze in het park spelen, fietsen en hutten bouwen. Het stoepkrijten wordt massaal gedaan en door het mooie weer hoor ik ook flink geplons met water. Opeens spelen kinderen dus meer dan “normaal” buiten! Dat is de positieve kant van deze lockdown. Maar zal het zo blijven als iedereen weer het “normale leven” opgepakt heeft? Laten wij hopen dat kinderen hier mee doorgaan als straks alles weer normaal is. Ouders en verzorgers: laat dit een stap in de goede richting zijn voor u en uw kind(eren).

Waarom is buitenspelen zo belangrijk?

1. Natuur: over het verband tussen de natuur en de ontwikkeling van een kind zijn de afgelopen jaren tientallen onderzoeksresultaten gepubliceerd. De creativiteit van kinderen groeit door met de natuurlijke materialen te spelen.
2. Motoriek: het kind ontwikkelt een betere motoriek door buiten te lopen, klimmen en klauteren. Op deze manier ontwikkelen ze lichamelijke behendigheid en spieren. Daarnaast trainen ze spelenderwijs hun coördinatie, evenwicht, reactie- en uithoudingsvermogen, waardoor de kans op ongevallen kleiner wordt.
3. Weerstand: als het kind buiten speelt, maakt het door het zonlicht meer vitamine D aan. Dit zorgt voor een goede botopbouw, verhoogt de weerstand en ze slapen beter.
4. Sociaal: buitenspelen betekent andere kinderen ontmoeten. Er vindt interactie met leeftijdsgenootjes plaats en dit zorgt voor verschillende leersituaties. Vriendjes maken is het leren van sociale vaardigheden.
5. Zelfvertrouwen: buiten zijn er veel meer uitdagingen dan binnen. In een omgeving waar van alles gebeurt, onderneemt je kind zelf dingen en verlegt zijn grenzen. Zo’n ervaring geeft zelfvertrouwen, hierdoor voelen kinderen zich zekerder.

Positieve effecten van buitenspelen

Rennen, springen, graven in het zand… Buitenspelen is niet alleen goed voor kinderen vanwege de frisse lucht, maar er zijn nog veel meer redenen om je kind dagelijks minstens een uur buiten te laten bewegen. Om maar wat te noemen:

• Je kind raakt buiten meer energie kwijt dan binnen: klimmen, rennen, springen en lawaai maken.
• Op een natuurrijke locatie spelen, is vaak goed voor de concentratie, zeker als je veel binnen bent gedurende de dag.
• Kinderen hebben het nodig om af en toe stoom af te blazen en dat gebeurt door buiten vrij te spelen.
• Buiten zijn bevordert de goede nachtrust van je kind.
• Door met natuurlijke materialen te spelen, wordt de creativiteit van kinderen uitgedaagd.
• Buitenspelen maakt een kind sterker en socialer.
• Beweging is goed voor de gezondheid: het voorkomt overgewicht en verlaagt het stressniveau.
• Bij basisschoolkinderen verhoogt buitenspelen ook nog eens de leerprestaties en de cognitieve ontwikkeling. Vooral jongens die vaak net iets minder goed kunnen stilzitten, hebben er echt wat aan om dagelijks buiten uit te razen. En dat geldt ook voor heel jonge kinderen.

Weetjes buitenspelen

Wist je dat…

• Kinderen die in een groene omgeving wonen minder vaak bij de huisarts komen, dan kinderen uit een minder groene omgeving?
• Ouders steeds minder vaak met hun kinderen de natuur in gaan?
• Verstedelijking ervoor zorgt dat kinderen niet of nauwelijks meer in contact komen met de natuur?
• Kinderen van nu veel minder vaak buitenspelen dan twintig jaar geleden?
• Kinderen beter eten en slapen als ze regelmatig buitenspelen?
• Het speelgedrag van kinderen in de natuur gevarieerder en creatiever is dan binnen?
• Buitenspelen voor een sterk gebit en sterke botten zorgt door de vitamine D die je aanmaakt door zonlicht?

Oké, genoeg bewijsmateriaal over de positieve effecten van buitenspelen, lijkt me. Corona maatregelen of niet: laten wij naar buiten blijven gaan met onze kinderen! En heel belangrijk: blijf gezond en veilig met elkaar!

Heb je feedback of tips over dit onderwerp? Laat het in een reactie gerust weten!

Wendy Bakx-Sanner

Coronavirus en stress

Gedwongen thuiszitten door het Coronavirus kan behoorlijk stressvol zijn voor ouders. Hoe voorkom je dat spanningen in het gezin te hoog oplopen en mogelijk escaleren in ruzies? Omgaan met Corona stress bij kinderen, hoe doe je dat? In feite hoort een zekere mate van stress bij het leven en betekent het eigenlijk gewoon: spanning of druk. Maar misschien voelt u of uw kind zich door alle Corona maatregelen meer gespannen dan anders. Ook dat is normaal. Wat als de spanning te veel wordt? Hoe word je dan weer kalm? En waar kun je eventueel hulp zoeken?

Gezonde stress voel je bijvoorbeeld als je iets nieuws moet doen. Het is niet erg en zorgt er zelfs voor dat je geconcentreerd bent en beter kunt presteren. Als de gebeurtenis voorbij is, neemt het gevoel van spanning meestal vanzelf weer af. Ook kinderen kunnen last hebben van stress bij nieuwe situaties. Leg uw kind daarom altijd goed uit wat er aan de hand is.

Te veel stress

Als je je gedurende een langere tijd continu gespannen voelt, kan het zijn dat je dat niet meer zo goed merkt. Je bent al zo gewend aan de “knoop in de je buik”, hoofdpijn of gespannen schouders. Toch kunnen dat allemaal manieren van je lijf zijn om te laten merken dat je niet zo lekker in je vel zit. Als ouder is het belangrijk dit op tijd bij jezelf te herkennen, maar zeker ook bij je kind! Een kind kan zich anders gedragen dan normaal. Of misschien zomaar moeten huilen of opeens heel boos worden…

Hoe voorkom je als ouder dat de stress thuis te veel wordt? Hier volgen wat tips voor ouders en kinderen;

1. De eerste hulp om stress te voorkomen, is te zorgen voor dagelijkse structuur en routine. Google ‘dagplanning en Corona’ en je krijgt een rijke lijst met voorbeelden van schema’s waar je een plan uit kunt samenstellen.
2. Regelmatig bewegen. Dit is gezond voor lichaam en geest. Laat de kinderen buitenspelen, ga samen wandelen of fietsen. Je kunt natuurlijk ook online gymles nemen.
3. Aandacht voor het hier en nu: dit helpt je om te gaan met gevoelens van stress en met beide benen op de grond te blijven.
4. Neem iedere dag een korte time-out: onder de huidige omstandigheden kan dat best lastig zijn, want je zit als gezin voor langere tijd op elkaars lip. Maak daarom afspraken met elkaar over manieren om aan te geven dat je even met rust gelaten wilt worden.
5. Zorg voor sociale nabijheid ondanks de fysieke afstand: sociale steun speelt een belangrijke rol in het goed blijven functioneren in stressvolle omstandigheden. Steun van mensen die belangrijk voor jou of je kind zijn, helpt enorm. Naast FaceTime, Skype en chatten via social media kun je natuurlijk ook iets via de post versturen.
6. Probeer wat afstand te nemen van alle heftige Corona berichten in het nieuws en op social media. Probeer maar 1 of hooguit 2x per dag het nieuws te volgen via erkende kanalen; bijvoorbeeld op rijksoverheid.nl, en voor de kids: www.NPOzapp.nl en laat ze daarnaast de afleveringen van Zapplive Extra volgen met tips om thuis lekker bezig te blijven.
7. Als de stress echt teveel wordt, kun je verschillende instanties om hulp vragen: deluisterlijn.nl, www.ggd.nl, www.dekindertelefoon.nl. Uiteraard staat De Nanny Bemiddeling iedereen ook te woord en kunnen wij advies geven over opvoedkundige zaken.

Het belangrijkste is: blijf gezond en veilig met elkaar!

Heb je feedback of tips over dit onderwerp? Laat het in een reactie gerust weten!

Wendy Bakx-Sanner

Samen staan wij sterk!

#Blijfthuis! #Samenstaanwijsterk! #Doeslief! Vanaf 16 maart jl. is de wereld voor ons allemaal een beetje stil komen te staan. Met z’n allen in lockdown vanwege het Coronavirus… het is een bizarre tijd waarin wij nu leven. Voor mij voelt het als een soort van control-alt-delete fase. Wat vertellen wij onze kinderen? Wat deel je wel en wat deel je niet? Wat gebeurt er met ons als gezin nu wij opeens 24/7 op elkaars lip zitten? Wanneer wordt ons leven weer normaal?

Ook ik heb de wijsheid niet in pacht en kan op de laatste vraag hierboven helaas geen antwoord geven. Waar ik wel bij stil wil staan, zijn de bijzondere en mooie kanten die ik in deze situatie ook ervaar. De natuur is sterker dan de mens en dat laat de natuur ons in de afgelopen jaren op verschillende manier blijken. Zie de aardbevingen, de bosbranden, de stormen die steeds vaker voorkomen en heftiger worden. De stormen krijgen zelfs een naam; het schijnt dat wij daar gevoelig voor zijn en het dus zo beter volgen en onthouden.

Door deze pandemie worden wij door de natuur bijna in totale stilstand gezet. Opeens, zonder dat wij daarvoor kunnen kiezen, is onze wereld totaal veranderd en wordt ons opgedragen om vooral thuis te blijven. Veel mensen moeten op deze manier terugvallen op de basis van wat het leven wellicht echt betekent. Mensen ervaren eenzaamheid, maar ook hoe lastig het is om als gezin dicht op elkaar te leven. En hoe vreemd het is om nu toch je (school)werk te moeten doen. Hoe onze middelen er eigenlijk voor een groot deel op gericht zijn om “buitenshuis” bezig te zijn!

Voor iedereen is de vertrouwde structuur weg. Er zijn nieuwe, tijdelijke regels waar wij ons echt aan moeten houden. Er is angst en onzekerheid, want niemand weet eigenlijk precies hoe het nu allemaal echt zit en wat de toekomst gaat brengen. Dit alles zijn wij niet gewend en er wordt nu in de hele wereld met man en macht gevochten tegen de opmars van het virus.

In ons gezin gaat het als volgt en ik deel dit omdat wij, net zoals u, een gezin zijn die in deze bizarre tijd het hoofd boven water probeert te houden. Mijn man reist normaal gesproken 80% van de tijd naar het buitenland en is dus heel vaak niet thuis. Maar opeens is papa er de hele week. Onze kinderen zijn dat niet gewend en ik als partner natuurlijk ook niet. Dus zoektocht nummer 1 is: hoe vormen wij zeven dagen in de week een gezin i.p.v. twee dagen in de week? Dan het werk: zowel papa als mama moeten gewoon werken, zelfs meer dan normaal. Dus wij zijn wel thuis, maar eigenlijk ook weer niet… Dan zijn er die “conference calls” waar ongeveer de helft van de dag mee gevuld wordt.  Wij wisselen dat nu af in een soort van schema. Iedereen is bij ons om 9 uur aangekleed en zit klaar voor schoolwerk of het werk. Lunch doen wij zoveel mogelijk samen en gelukkig hebben wij pubers, die dus goed zelfstandig aan het schoolwerk kunnen werken. Maar een puber die in het examenjaar zit, heeft natuurlijk wel wat stress over hoe rond ik dit nu allemaal af? Wanneer ga ik nu weten of ik geslaagd ben of niet….

Wij zien geen vrienden meer, maar hebben gelukkig via andere wegen wel contact met elkaar. Dat leren wij onze kinderen ook te doen. Het sporten ligt voor ons allemaal stil, dus wordt er meer gewandeld met elkaar. Wij hebben twee honden dus gelegenheid genoeg. En opeens willen we allemaal wel even voor die ene boodschap naar de winkel gaan, want je bent er dan tenminste even uit, toch??

Wij volgen het nieuws samen op de voet en bespreken met elkaar ook wat wel en niet kan. Met jongere kinderen is dit allemaal natuurlijk een stuk lastiger. Toch denk ik dat ook daar kanalen voor zijn, denk aan het jeugdjournaal en andere educatieve tv-programma’s. Regelmaat en ritme zijn nu de beste ingrediënten om het met elkaar vol te houden. Wij kijken vooral naar wat goed gaat en hoe fijn en bijzonder het eigenlijk is om zo met elkaar te “overleven”.

De natuur heeft ons in stilstand gezet en zo besloten dat een aantal zaken wellicht opgelost worden in de wereld; stikstof is minder nu, de natuur knapt op. Ons creatieve brein wordt extra gestimuleerd en zo ook ons besef dat zaken niet vanzelfsprekend zijn. Praat hierover met uw kinderen en met elkaar, weet dat uw kinderen vele malen flexibeler zijn dan u denkt. Met genoeg warmte, liefde, geduld, regelmaat en ritme ben ik ervan overtuigd dat wij samen sterk staan en dit virus onder de duim krijgen.

Alle lof voor de mensen die door hun vitale beroep in de frontlinie keihard werken voor ons allemaal. Laten wij vooral thuisblijven met elkaar, zodat zij hun werk goed kunnen blijven doen.

Take care!

Heb je feedback of tips over dit onderwerp? Laat het in een reactie gerust weten!

Wendy Bakx-Sanner

Hoe bereiden we kinderen voor op de toekomst?

Elke tijd vraagt om bezinning op de fundamenten van opvoeding. Persoonlijk vind ik dat vooral de tijd waarin we nu leven daar om vraagt. Ik word hier beroepsmatig dagelijks mee geconfronteerd. Daarnaast ben ik moeder van twee puberdochters en ik loop hier in onze eigen opvoeding absoluut ook tegenaan! Ik denk vooral na over opvoeding op de lange termijn. Hoe kunnen we de volgende generatie leren hun denken uit te breiden en verantwoordelijkheid te nemen? En dat alles in een wereld van toenemende individualisering en prestatiedruk, waarin social media en kunstmatige intelligentie hoogtij vieren, segregatie weer stijgt en de arbeidsmarkt robotisering en flexibiliteit eist.

Een grote uitdaging voor de kinderopvang! Tijd om stil te staan bij de essentie van ons beroep en de wereld waar onze kinderen in groot groeien. Wij, ouders, nanny’s en gastouders, bereiden onze kinderen voor op de toekomst. Dat is onze plicht en verantwoordelijkheid naar de kinderen toe. Daarbij verandert ook de kinderopvang, het onderwijs en gebruiken we vaardigheden die horen bij de 21e eeuw. Onze kinderen moeten flexibel kunnen denken, ondernemend zijn en goed kunnen presteren. Het stukje gewoon lekker kind zijn, wordt hierbij vaak over het hoofd gezien! Doordat onze kinderen naar o.a. de kinderopvang en school gaan, staan voor de komende jaren zaken als talentherkenning, creativiteit, leren door middel van het aanbod van school automatisch voor elk kind op de agenda. Maar voorop zou moeten staan dat we AANDACHT voor elkaar houden. In deze snel veranderende samenleving ontbreekt dat steeds meer. Daar willen wij voor waken. Je mag zijn wie je bent en jij telt bij ons mee! Alle kinderen worden sterren als we ze laten stralen! Wat je aandacht geeft groeit!

Wat is aandacht eigenlijk? Voor ouders is aandacht voor hun kind vanzelfsprekend. Van nature voelt elke ouder aan dat het kind groeit door die aandacht. Die natuurlijke groei is bij ons ook waar alles om draait. Als je wilt dat je levensboom tot in de hemel reikt, moet je er goed voor zorgen (wordt in de filosofie gezegd). En dat is precies wat onze nanny’s en gastouders doen. Aan onze kinderen die wij dagelijks begeleiden, laten we iedere dag weer merken: ‘Fijn dat je er bent’. Wij realiseren ons dat elk kind het prettig vindt om gezien en erkend te worden. Doordat onze nanny’s en gastouders de kinderen goed kennen en zij ons, zijn we voor hen ook een veilige persoon. We weten wat we van elkaar mogen verwachten. Hoe goed de kinderen zich voelen, hangt grotendeels af van hoe wij ons voelen. Daarom hebben wij van De Nanny Bemiddeling veel aandacht voor elkaar. We kunnen bij elkaar terecht als het nodig is. Zo zorgen we voor een goede sfeer en dat merken de kinderen. Het is in onze ogen heel belangrijk dat we een goede band met de ouders hebben. Om het kind echt te kennen, hebben we ook een beeld nodig van het gezin. Van vader, moeder en eventuele broers en zussen. En van de dingen die er misschien spelen. Daarom hebben we ook aandacht voor u als ouder. Als wij het samen goed kunnen vinden, merkt uw kind dat. Opvoeden is ‘ontmoeten’. Wij bouwen samen aan de toekomst van onze kinderen.

De wereld verandert razendsnel. Juist daarom is oog voor elkaar minstens zo belangrijk als oog voor technologie. Leren moet duurzaam zijn en daarvoor moet je geregeld even rust nemen. Dan ontdek je elkaars werkelijke behoeftes. Door aandacht en ontmoeten zorgen we voor een omgeving waarin elk kind kan groeien. Door een sfeer die plezier en optimisme uitstraalt, zorgen we ervoor dat elk kind kan stralen vanuit wie hij of zij echt is. En door daarbij aan te sluiten met toekomstgericht opvoeden, helpen we ieder kind om te ontdekken waar hij of zij enthousiast voor wordt en waar zijn of haar talenten liggen.

Dus zo bereiden wij onze kinderen voor op de toekomst!

Heb je feedback of tips over dit onderwerp? Laat het in een reactie gerust weten!

Wendy Bakx-Sanner

De plaats in het gezin

Wanneer ik op intakegesprek ben bij ouders en/of verzorgers praten we altijd uitgebreid over de kinderen in het gezin. Bij De Nanny Bemiddeling staat het (welzijn van) het kind voorop. De plaats in het gezin zegt veel over een kind en dus ook over zijn karakter. Opvoeding en genen bepalen voor een deel de persoonlijkheid van het kind. Daarnaast heeft zijn plek in het gezin (oudste, middelste of jongste) ook invloed. Hoe komt dat en waar kun je op letten? Door de jaren heen vormt je karakter zich. Hoe verschilt het oudste kind van de jongste telg? Waar moet je als ouder/verzorger rekening mee houden?

Het oudste kind

Uit onderzoek van het CBS is gebleken dat ouders het gelukkigst zijn bij de zwangerschap en geboorte van het eerste kind. Dat verklaart waarom het eerste kind zoveel aandacht krijgt. Onwennig maar trots als een pauw ontfermen de kersverse ouders zich over hun eerste kindje. Deze baby krijgt alle aandacht en ouders maken met dit kindje allerlei nieuwe dingen mee. De eerste stapjes, het eerste tandje…

Vanwege alle aanmoedigingen van de ouders bouwt het eerste kind veel zelfvertrouwen op. Eerste kinderen zijn gehoorzaam en verantwoordelijk. Ze letten op de andere kinderen en willen het goede voorbeeld geven. Maar als oudste kind in het gezin heb je het lang niet altijd makkelijk. Al die aandacht zorgt ervoor dat oudste kinderen gedreven perfectionisten kunnen worden. Er is een hoge druk aanwezig om altijd maar te presteren. Het oudste kind ontwikkelt zich tot een zelfstandig persoon die goed leiding kan geven. Als oudste kind wil je het beste uit jezelf halen en impulsief gedrag behoort niet tot een karaktereigenschap.

Het middelste kind

Bij een tweede kind heb je als ouder al ervaring. Dat heeft invloed op de ontwikkeling van je kind. Het tweede kind is creatiever en sneller zelfstandig dan het eerste kind. Dat komt doordat een tweede kind meer ruimte krijgt om op eigen houtje dingen te ontdekken. Je tweede kind voelt een concurrentiestrijd met zijn oudere broer of zus. Dat gevoel wordt versterkt als je de kinderen met elkaar gaat vergelijken. Als de eerste iets beter kan, zal het tweede kind een andere mogelijkheid zoeken om de aandacht te trekken. Dit kan in zowel negatieve als positieve zin zijn.

Een tweede kind is een sociaal persoon en vaak populair in de klas: hij doet zijn best om de aandacht te trekken.

Het jongste kind

Ouders hebben veel ervaring als de derde komt en zijn daardoor veel meer ontspannen. De jongste krijgt ook meer aandacht en mag meer. Hij is daardoor vaak niet zo behulpzaam, in tegenstelling tot zijn broers en/of zussen. De nieuwste aanwinst wordt vertroeteld door het gezin. Het jongste kind is sneller nieuwsgierig naar dingen die normaliter niet interessant zijn op deze leeftijd.

Voor de jongste telg is het belangrijk om mee te kunnen praten met de oudere broers en/of zussen. Nummer drie wil alles doen wat de oudere kinderen doen. Maar wél alleen: je moet als laatst geborene natuurlijk wel laten zien hoe flink je bent.

Het derde kind ontwikkelt zich tot een populair persoon die graag en makkelijk samenwerkt in een groep. Als derde kind hecht je meer waarde aan werk wat je echt interesseert en leuk vindt, dan aan een topbaan. Ook zoek je veel vrienden buiten de eigen familie.

Enig kind

Het is niet meer gebruikelijk om uit een gezin van acht kinderen te komen. Veel ouders kiezen er bewust voor om het bij één kind te laten. Of de lichamelijke gesteldheid van de ouders is er niet naar om meer kinderen te krijgen.

Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat enig kinderen zich sneller ontwikkelen dan leeftijdgenootjes met broertjes of zusjes. Zonder andere kinderen om je heen, breng je meer tijd met volwassenen door. Hierdoor is het enig kind ook vaak een kind wat makkelijk overvraagt wordt!

Als enig kind ben je het middelpunt van alle aandacht van je ouders en dus vaker omringt door volwassenen dan door kinderen. Het is heel belangrijk om ook te leren omgaan met andere kinderen, dit kan bijvoorbeeld op een peuterspeelzaal, sportclub en uiteraard op school.

Broer of zus

De manier waarop je je ontwikkelt, hangt ook af van de hoeveelheid broers of zussen in het gezin. Als je alleen maar zussen boven je hebt, loop je het risico meerdere ‘moeders’ te hebben. Broers zijn veelal bazig. De onderlinge verhoudingen worden meestal op jonge leeftijd vastgelegd en veranderen nauwelijks in de toekomst. Broer-zus ruzies zijn daarom dé gelegenheid om onze sociale vaardigheden te oefenen, zegt systeemtherapeut en ontwikkelingspsycholoog Steven Pont.

Naast eerlijkheid, spelen liefde en aandacht van de ouders een grote rol. Pont: “Ouders weten dat liefde oneindig is, maar kinderen zien dat niet zo. Bovendien is er een biologische reden voor de strijd. In de oertijd betekende de komst van een nieuw kind dat je van de borst gestoten kon worden. Vogels donderen daarom regelmatig een broertje of zusje het nest uit. Daar staat tegenover dat jij wel de hersens van je broer mag inslaan, maar een buitenstaander niet. De familieband is onze existentiële basis.’’

Wij als ouders/verzorgers hebben zelf vaak ook broers en/of zussen en dus ook een bepaalde plaats in het gezin. Dit heeft dus ook ons karakter voor een deel bepaald en dit is dan ook vaak de bril waardoor wij naar deze situaties kijken. Het jezelf bewust hiervan zijn kan helpen bij het begeleiden van de kinderen waar jij als ouder of opvoeder de verantwoording voor hebt.

Feitjes over de plaats in het gezin

• Het eerste kind heeft gemiddeld meer spullen dan zijn broertjes en/of zusjes.
• Er zit een verschil van gemiddeld twee à drie IQ-punten tussen ieder kind (de oudste heeft meer IQ-punten dan de jongste).
• Het oudste kind vindt het belangrijker om nieuwe dingen te leren dan het jongste kind.
• De jongere kinderen vergelijken hun prestaties altijd met die van
• Jongere kinderen zijn vaak rebels.
• Het verschil tussen het eerste kind en de broertjes en/of zusjes is het sterkst als het leeftijdsverschil minder dan vier jaar is.
• Het jongste kind mag meer dan de oudere kinderen.

Ben je niet blij met je plek in het gezin? Wees gerust, er zijn nog veel meer factoren die bepalen wie je bent. Je opvoeding, persoonlijkheid en het vermogen om je aan te passen aan nieuwe situaties bepalen pas écht wie je bent. Je karakter ligt niet rotsvast, maar kan veranderen. Laat dit dus een wijze les zijn voor ons allemaal die kinderen begeleiden en opvoeden.

Heb je feedback of tips over dit onderwerp? Laat het in een reactie hieronder gerust weten!

Wendy Bakx-Sanner